Udar mózgu – współczesna epidemia?

W Polsce każdego roku udar mózgu przechodzi około 90 tys. osób. To oznacza że co 6 minut ktoś doznaje udaru. Brzmi naprawdę groźnie! Co to jest udar mózgu? Jakie są objawy udaru? Kto jest szczególnie narażony? Jak wygląda życie po udarze?

Co to jest udar mózgu?

Udar mózgu to nagłe zaburzenie krążenia krwi w mózgu, które prowadzi do uszkodzenia lub śmierci komórek nerwowych. Udar może być spowodowany przez zator lub skrzeplinę blokującą dopływ krwi do części mózgu – udar niedokrwienny lub przez pęknięcie naczynia krwionośnego i wylew krwi do mózgu lub pod opony mózgowe nazywany udarem krwotocznym. Udar jest poważnym stanem zagrożenia życia i wymaga natychmiastowej pomocy medycznej.

Jakie są rodzaje udaru?

Wyróżnia się dwa główne rodzaje udaru: niedokrwienny i krwotoczny.

Udar niedokrwienny stanowi około 80% wszystkich przypadków udaru i jest spowodowany przez niedostateczne ukrwienie części mózgu z powodu zablokowania tętnicy przez skrzeplinę lub zator.

Udar krwotoczny stanowi około 20% wszystkich przypadków udaru i jest spowodowany przez pęknięcie naczynia krwionośnego w mózgu lub pod oponami mózgowymi, co powoduje wylew krwi i ucisk na tkankę mózgową.

Istnieje też trzeci rodzaj udaru, nazywany mini-udarem lub atakiem niedokrwiennym przemijającym (TIA), który polega na chwilowym zaburzeniu przepływu krwi w mózgu, które ustępuje samoistnie w ciągu kilku minut lub godzin. Mini-udar nie powoduje trwałego uszkodzenia mózgu, ale jest ostrzeżeniem przed ryzykiem wystąpienia pełnego udaru.

Najczęstsze objawy udaru mózgu

Objawy udaru mogą być różne w zależności od tego, która część mózgu jest dotknięta i jak duże jest uszkodzenie. Najczęstsze objawy udaru to:

– nagłe osłabienie lub drętwienie twarzy, ramienia lub nogi, zwłaszcza po jednej stronie ciała

– nagłe zaburzenia mowy lub rozumienia mowy, trudności z wysławianiem się lub znalezieniem słów

– nagłe zaburzenia widzenia w jednym lub obu oczach, podwójne widzenie lub utrata pola widzenia

– nagły ból głowy o nieznanej przyczynie, często bardzo silny i niespodziewany

– nagłe zawroty głowy, utrata równowagi lub koordynacji ruchowej, upadki

– nagłe nudności, wymioty, niepokój, senność lub utrata przytomności

Ważne: Jeśli zaobserwujesz u siebie lub u kogoś innego którykolwiek z tych objawów, niezwłocznie wezwij pogotowie ratunkowe pod numerem 112. Każda minuta liczy się dla ratowania życia i ograniczenia uszkodzeń mózgu!

Jakie są czynniki ryzyka prowadzące do udaru?

Wśród czynników ryzyka możemy wyróżnić takie na które na mamy bezpośrednio wpływu: wiek, płeć, predyspozycje genetyczne. Natomiast bardziej istotne dla nas są czynniki na które możemy wpłynąć zmieniając swoje nawyki lub podejmując odpowiednie leczenie.

A mianowicie:

– niewłaściwa dieta

– otyłość

– mała aktywność ruchowa

– palenie tytoniu

– nadużywanie alkoholu

– choroby serca

– nadciśnienie tętnicze

– leczenie hormonalne

– cukrzyca

– zaburzenie czynności nerek

– niedotlenienie mózgu spowodowane bezdechem sennym

Warto zwrócić uwagę na swój tryb życia oraz wprowadzić odpowiednie działania profilaktyczne celem zmniejszenia prawdopodobieństwa wystąpienia udaru mózgu. Łatwiej zawsze jest zapobiegać niż leczyć skutki.

Udar i co dalej?

Rehabilitacja po udarze jest niezwykle ważnym elementem leczenia i powrotu do zdrowia osób, które doświadczyły zaburzeń krążenia mózgowego. Udar mózgu może być spowodowany przez krwotok lub niedokrwienie w mózgu i prowadzić do różnych problemów zdrowotnych, takich jak niedowłady, porażenia, zaburzenia mowy, pamięci czy równowagi. W zależności od stopnia uszkodzenia mózgu i objawów pacjenta, rehabilitacja po udarze może trwać od kilku tygodni do kilku lat, a nawet do końca życia.

Rehabilitacja po udarze powinna być prowadzona przez zespół specjalistów, w skład którego mogą wchodzić neurolog, logopeda, neuropsycholog, terapeuta zajęciowy, fizjoterapeuta i inni. Celem rehabilitacji jest przywrócenie pacjentowi jak największej samodzielności i jakości życia oraz nauka kompensacji braków i radzenia sobie z nimi w codziennych sytuacjach. Rehabilitacja po udarze obejmuje różne działania, takie jak ćwiczenia ruchowe, terapia logopedyczna, terapia zajęciowa czy terapia poznawcza.

Rehabilitacja po udarze powinna być rozpoczęta jak najszybciej po wystąpieniu udaru, gdy stan pacjenta się ustabilizuje. Im wcześniej rozpocznie się rehabilitację, tym lepsze są szanse na poprawę funkcjonowania i ograniczenie skutków udaru. Rehabilitacja po udarze może być realizowana w szpitalu, ośrodku rehabilitacyjnym lub w domu pacjenta. Ważne jest, aby rehabilitacja była dostosowana do indywidualnych potrzeb i możliwości pacjenta oraz była prowadzona systematycznie i pod nadzorem specjalistów.

Udar mózgu jest poważnym schorzeniem, które może mieć trwałe konsekwencje dla zdrowia i funkcjonowania pacjenta. Osoba po udarze często wymaga stałej opieki i wsparcia ze strony bliskich, którzy mogą pomóc jej w procesie rehabilitacji i poprawy jakości życia. Jednym z najczęstszych problemów po udarze jest spastyczność dłoni, czyli nadmierne napięcie mięśniowe, które utrudnia lub uniemożliwia wykonywanie codziennych czynności.

Jak zatem pomóc bliskiemu z niesprawną dłonią po udarze?

Oto kilka wskazówek, które mogą być przydatne:

Zadbaj o odpowiednią diagnozę i leczenie spastyczności. Spastyczność po udarze mózgu można i trzeba leczyć, ponieważ nieleczona może prowadzić do powikłań, takich jak przykurcze, ból czy odleżyny. Skonsultuj się z lekarzem rodzinnym lub neurologiem i zapytaj o dostępne metody leczenia spastyczności, takie jak farmakoterapia, toksyna botulinowa czy stymulacja elektryczna nerwów obwodowych.

Zapewnij regularną rehabilitację ręki. Rehabilitacja jest kluczowa dla odzyskania sprawności dłoni po udarze. Znajdź dobrego fizjoterapeutę, który będzie prowadził ćwiczenia z pacjentem i pokaże mu, jak samodzielnie ćwiczyć w domu. Ćwiczenia powinny być dostosowane do indywidualnych możliwości i potrzeb pacjenta, a także być urozmaicone i motywujące. Możesz także skorzystać z pomocy specjalistów od terapii zajęciowej lub ergoterapii, którzy nauczą pacjenta wykonywać podstawowe czynności życia codziennego przy użyciu niesprawnej ręki.

Wyposaż się w pomocne akcesoria i sprzęty. Istnieje wiele produktów, które mogą ułatwić funkcjonowanie osoby z niesprawną dłonią po udarze. Możesz kupić np. specjalne łyżki, widelce czy noże z uchwytem lub regulowanym kątem nachylenia, które ułatwią jedzenie; uchwyty do szczoteczki do zębów, grzebienia czy golarki; pętle do butów lub rzepy zamiast sznurowadeł; specjalne rękawice lub opaski stabilizujące dłoń; ortezy lub szyny zapobiegające przykurczom; klocki lub układanki do ćwiczenia chwytu i koordynacji ręki; gry komputerowe lub aplikacje mobilne do stymulacji funkcji poznawczych i motorycznych.

Pamiętaj, że pomoc bliskim po udarze nie polega tylko na zapewnieniu im opieki medycznej i fizycznej, ale także na wsparciu emocjonalnym i społecznym. Staraj się być cierpliwy, wyrozumiały i zachęcający. Nie izoluj się ani nie izoluj pacjenta od świata. Szukaj informacji i porad na temat życia po udarze na stronach internetowych, takich jak https://zyciepoudarze.pl/ czy http://fum.info.pl/ gdzie znajdziesz także wsparcie innych osób w podobnej sytuacji.